Pazar, Kasım 11, 2007

Sanat Tarihi Hakkında Çıkarımlarım

Sanırım hocanın pek düzenli bir ders planı yokmuş, ders notlarından -gerek kendimin gerek de değerli ve yardımsever bir arkadaşımın- çıkardığım sonuç budur, sürekli şurdan buraya atlamışız. Ama hoca tarz bir bayan bence, nedense kendisinde tam bir İTÜ mezunu ya da İTÜ hocası tipi görüyorum. Ayrıca yer yer çok komik şeyler yapıyor kimse gülmüyor, ben de kendi kendime gülüyorum.

Neymiş tarihçi dediğimiz insanlar önce yazılı dökümanlara, sonra yapılara ya da kap kacağa artık her neyse konu ona bakarmış, halbuki sanat tarihçisi için bu durum tam tersiymiş. Adam da tam terziymiş ha.Yahut misal tanrı ve tanrıça heykelleri Yunanlar için bir estetik değer taşımazken vaktiyle, şimdi British Museum' da ne kadar da estetikler değil mi.

Her yerine hızlıca yazarken sürekli ehr yazıyorum ve sonradan kendimi alman hissediyorum.

Ne yazık ki kanun gün geçtikçe popülerleşiyor, bizim Emir Bey orkestramız patlama yapmadan önce dua edelim de klarnet ve hüsnü popülerliğine ulaşmasın, bir anlamımız karizmamız olsun değil mi yahu.

Rönesansı anlatırken Ninja Kaplumbağlar diyen lise tarih hocalarımızdan Gündüz Hoca' ya burdan sevgiler saygılar. Bir de ikonoloji var. Sembolik anlam ile alakalı bir şey bu da.Flying buttress olsun rib vault olsun ne bileyim bir pointed arch olsun bunlar hep mühim şeyler, yine aklıma geldi geçen derste devlet kanalını eleştiren hocaya kızdım, eleştirisi çok doğruydu aslında bizim paramızla bizim istemediğimiz şeyler yapıyorlar şeklinde ama yanlış örnek verdi ne yazık.

Vasari deyince hemen ilk sanat tarihi kitabını görüyoruz 14. yüzyılda. Lives of artist. Bir de Dührer diye bir adam var, yanlış anlamadıysam bugün avrupa hâlâ Türklerden genel olarak nefret ediyorsa bunun bir sebebi de bu adamın İncil' deki pagan figürlerini Osmanlılar ile değiştirmesindendir.

Belli başlı sanat tarihçileri kimlerdir diye sorsak peki ne diyeceksiniz ? Kronolojik olarak şunları demelisiniz : Vasari, Winckelmann, Burckhard, Wölfflin, Focillon, Panovsky, Pevsner, Hauser, Gambrich. Almansan, bir de Marxist ya da hümanistsen ve 1900' lü yılların başında ya da daha o yıllara gelmek üzereyken doğmuşsan, eminim (inanıyorsan şayet) Tanrı' ya şöyle yakarırsın : Beni kör kuyularda merdivensiz bıraktın !

Mağara resimlerini incelerken, böyle uzun ince kafalarında tüy tüy bir şeyler olan insan çizimleri vardı, hoca da bunlar için stylized demişti ben de dediydim ki, peki ya hocam hakkaten o devrin insanları böyleyse, kafalarına kızılderili gibi başlık takıyorlarsa ve kendilerine takma kuyruklar yapıyorlarsa? O da demişti ki giyim konusunda belki haklısın ama bu kadar gerçekçi hayvan figürleri çizen insanların bu kadar beceriksizce insan çizmeleri mantıksız. Çok havalısınız hocam diyecektim demedim neyse.Bir de böyle dev kayalar koymuşlar bu eski insanlar bazı yerlere. Bunun amacı için de deniliyor ki işte yer belirlemek için kullanılıyor olabilir. Adam sırf şu kayayı görüyon mu, onu geçince sola dön dümdüz devam edeceksin, bizim mağarayı görcen demek için mi hakkaten 300 ton ağırlığındaki kayayı taşımış. Kendi beynimdeki bu şiveli konuşan kısma uyuz oluyorum bazen.

Ah bir de stonage var ki hakikaten karizmatik bir olgu, çizimine baktık eskiden daha da karizmatikmiş, hey gidi sıton hey dedik sonra da. Yarın sınav var sizin de anlayacağınız üzere, aslında daha garibi öbür gün de sınav var, sonraki hafta da sınav var üstelik bir de paper var. Üstelik paper için sanırım sağlam bir okuma da var. Hey hey !

Aynı gün bir insana 559c ya da 43r kadar rastlayabileceğiniz tek adres bizim okuldur. Bunun yanısıra köpekten korkmam kepekten korktuğum kadar.

Bir de eskiden ne güzel bir ton fotoğraf koyarmışım ve de çekermişim, bir konuda fotoğrafım lazım oldu da bilok arşivimi gezerken bu gerçekle yüzleştim. Yine koyacağım arkadaş buna karar verdim akabinde. Cumartesi günü bize katılan Naz Hanım' ın makinesinden, değerli dostum Emir Efendi ve sürpriz konuk Çağrı Bey' in, bir de benim çok özel pozlarımızla başlayalım o zaman bu koyma işine haydi.

12 yorum:

Adsız dedi ki...

emircigim, masallah.
aferin.
bravo.
karsilikli hatcaklitlarimizi icerken flying buttress eskizleri yapmaya ne dersin?

bi de sana teklif bundan boyle ders calisirken, sınavdan once buraya birer özet yaz.

biz de yan dal yapmiş oluruz hem.
huhu.

aylavyu.
kiskisbengbeng

gülş dedi ki...

sanat tarihi kişilerinden wincklemann, bizim kütle transferi ölçüm cihazımızı geliştirmiş winkelmann olamaz diymi efendim? bir insan bu kadar çok yönlü olmasın yalvarırım!!

bir de, hocanızda İTÜ hissiyatını size ne verdi meraktayım. bu aralar güzide okulumdan bu denli çok bahsetmenizi ilgiyle takip ediorum :))

Adsız dedi ki...

Hoca hoca gibi. Dünyadan haberleri olmaz ;) Resimlere gelince, gerçekten de eskiden daha fazla foto oluyordu, ama bu s(i)til de fena değil ;)

Adsız dedi ki...

bu insanlarla ilk tanıştığımız ders , insanlar o zamanlar bile özentiymiş demiştim. kuyruk takıp hayvanlara benzemeye çalışmalarını anlarım tamam ama boynuz da takmışlar mıdır acaba?

Emir dedi ki...

çok güzel bir post olmuş.
küçük espriler ve kültürel olgu ve de dolgular...
Ama tüm yazı boyunca buluşmamıza nasıl bağlıyacağını düşündüm.
bağlamamışsın zaten.
fakıdıs.s.s.s...s.s....
o 's' ler zilin titremeye devam ederken çıkardığı ses.

Hanife dedi ki...

yazıyı okurken kesin sınavı var dedim,doğruymuş,ehheeee:)

Emir Bey dedi ki...

lavö : teklifini değerlendirmeye alacağım sanırım dün geldi bu fikir aklıma, hoş bugünkü sınavdan yine de çakacağım sanırım ama yazarım yine de. bir de bana bir buluşma teklif etmişsin gözümden kaçmadı =)

gülş : odur o kesin :P itü lü pek sevdiğim bir yakınım var da ordan aklıma geliyor herhalde, itü candır !

oktay ahmed : bol fotoyu galiba daha çok özledim, sarılacağım telefona çekeceğim her şeyin resmini.

eysean : vov ince dokundurmalar, öfke sezdim !

emir : terzi sıton hey ve 559c kez daha ne olsun be ! kükürtaştataş bağlamam bilirsin, deliğim gözü kara deliğim hey =)

hanife : yahu sınavlar bitmek bilmiyor ayol !

Adsız dedi ki...

resmleri sevmenize sevndim Emir Bey:) oley oley oley.. teşekkürler ederim..

Adsız dedi ki...

aa bu arada dier Emir Bey'e katılıorum burdan:) aynı duygular bende de cereyan etmiş idi:)).. sevgiyle kalınız ikiniz de efendmm..

Emir Bey dedi ki...

naz : biz teşekkür ederiz evladım, sevgiyle kalalım hep beraber efendim !

deryik dedi ki...

efenim gombrich, sanat'in oykusu. cok sempatik, renkli bi kitap. boyle bi resim koyuyo onu anlatiyo, kafamizda "orta cagdaki insan oranlari ve perspektif" dendiginde bi si olusmuyo ya hani normalde, onlari olusturuyo misal.
akabinde de "modern sanatin oykusu" ve evet bildiniz, modern sanata giris.

renk ahenk gunler dilerim efendim. issiz gucsuz ve cok mutluyum! :)

Emir Bey dedi ki...

deryik : of of çok mutsuzum deryik çok !